Podstawa prawna działania Społecznych Opiekunów
Zabytków Społeczni opiekunowie zabytków działają na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Art. 102. Zadania społecznych opiekunów zabytków

Społeczni opiekunowie zabytków podejmują działania związane z zachowaniem wartości zabytków i utrzymaniem ich w jak najlepszym stanie oraz upowszechniają wiedzę o zabytkach.
Społeczny opiekun zabytków współdziała z wojewódzkim konserwatorem zabytków i starostą w sprawach ochrony zabytków i opieki nad tymi zabytkami.
Społecznym opiekunem zabytków może być osoba, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie była karana za przestępstwa popełnione umyślnie oraz posiada wiedzę w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.
Zadania społecznego opiekuna zabytków może wykonywać również osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej.

Art. 103. Ustanowienie społecznego opiekuna zabytków

Społecznego opiekuna zabytków ustanawia, na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków, starosta właściwy dla miejsca zamieszkania (siedziby) kandydata na społecznego opiekuna zabytków.
Na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków starosta cofa ustanowienie społecznego opiekuna zabytków, jeżeli opiekun przestał spełniać wymagania określone w art. 102 ust. 3 lub niewłaściwie wykonuje swoje zadania.
O ustanowieniu społecznego opiekuna zabytków lub cofnięciu takiego ustanowienia starosta zawiadamia wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Starosta prowadzi listę społecznych opiekunów zabytków.

Art. 104. Pouczenia

Społeczny opiekun zabytków jest uprawniony do pouczania osób naruszających przepisy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Art. 105. Legitymacja społecznego opiekuna zabytków; zaświadczenie o nadaniu uprawnień opiekuna

Osobie fizycznej pełniącej funkcję społecznego opiekuna zabytków starosta wydaje legitymację społecznego opiekuna zabytków, która zawiera jego zdjęcie, imię, nazwisko
i miejsce zamieszkania, datę wydania legitymacji oraz podpis z podaniem imienia i nazwiska, a także stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania legitymacji.
Osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, pełniącej funkcję społecznego opiekuna zabytków, starosta wydaje zaświadczenie, które zawiera informację o nadaniu uprawnień opiekuna, nazwę i siedzibę tej osoby lub jednostki, datę wydania zaświadczenia oraz podpis z podaniem imienia i nazwiska, a także stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania zaświadczenia.

Uzyskanie uprawnień Społecznego Opiekuna Zabytków

Wymagane dokumenty

oświadczenie kandydata o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych,
zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego lub oświadczenie
o niekaralności za przestępstwa popełnione umyślnie,
dokument potwierdzający posiadanie wiedzy w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
osoby fizyczne po otrzymaniu zawiadomienia o wpisaniu na listę społecznych opiekunów zabytków, zobowiązane są do dostarczenia fotografii oraz podania adresu zamieszkania w celu wydania im legitymacji społecznego opiekuna zabytków.

Sposób załatwienia sprawy

Kandydat na Społecznego Opiekuna Zabytków zgłasza Łódzkiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków wolę pełnienia funkcji Społecznego Opiekuna Zabytków. Kopię zgłoszenia wraz z wymaganymi dokumentami przesyła do wiadomości Starosty Powiatu Piotrkowskiego.
Wojewódzki Konserwator Zabytków wnioskuje do Starosty Powiatu Piotrkowskiego o ustanowienie Społecznego Opiekuna Zabytków.
Starosta Powiatu Piotrkowskiego w drodze Zarządzenia, ustanawia osobę prawną lub fizyczną Społecznym Opiekunem Zabytków oraz zawiadamia o ustanowieniu Społecznego Opiekuna Zabytków Łódzkiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz kandydata. Następnie wydaje:

- osobie fizycznej – legitymację społecznego opiekuna zabytków;

- osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej – zaświadczenie o nadaniu uprawnień społecznego opiekuna zabytków.

Wzór legitymacji i zaświadczenia zostały określone Zarządzeniem Nr 10/2024 Starosty Powiatu Piotrkowskiego z dnia 12 lutego 2024 roku w sprawie zasad ustanawiania społecznego opiekuna zabytków, wzoru listy społecznych opiekunów zabytków, wzoru legitymacji społecznego opiekuna zabytków oraz wzoru zaświadczenia o nadaniu uprawnień społecznego opiekuna zabytków.

Miejsce załatwienia sprawy
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Łodzi
Łódzki Wojewódzki Konserwator Zabytków
ul. Piotrkowska 99, 90-425 Łódź
tel.: 42 638 07 21
fax: 42 638 07 36
e-mail: sekretariat@wuoz-lodz.pl
strona: www.wuoz.bip.lodz.pl

Starostwo Powiatowe w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Dąbrowskiego 7, tel. 44 732 88 00

e-mail: starosta@powiat-piotrkowski.pl

Lista Społecznych Opiekunów Zabytków ustanowionych przez Starostę Powiatu Piotrkowskiego.

Lp.	Imię i nazwisko	Numer zarządzenia ustanawiającego
1.	Maria Baranowska	Zarządzenie Nr 12/2024 z dnia 19 lutego 2024 roku

Społeczny Opiekun Zabytków